Młodzież
Wiek dojrzewania jest bardzo trudnym i bolesnym czasem zarówno dla osoby dojrzewającej, jak i dla rodziców. Jest to swojego rodzaju przejście z bycia dzieckiem w kierunku stawania się dorosłym i określania własnej tożsamości.
Czasem bardzo trudno nadążyć za tym co się dzieje z dorastającym człowiekiem i dodatkowo adekwatnie to odczytać. Chociażby w takich sytuacjach, kiedy mówi, że jest smutny, że życie nie ma sensu – wtedy nierzadko rodzice stają przed dylematem czy potraktować to jako coś poważnego, czy uznać za naturalny objaw wieku dojrzewania.
Z drugiej strony, nawet jeżeli przyjmiemy, że odczuwanie smutku, przygnębienia, i bezsensu życia u młodzieży jest czymś naturalnym – powstaje pytanie gdzie jest granica bezpiecznego i niezagrażającego odczuwania trudnych stanów emocjonalnych.
Z drugiej strony, nawet jeżeli przyjmiemy, że odczuwanie smutku, przygnębienia, i bezsensu życia u młodzieży jest czymś naturalnym – powstaje pytanie gdzie jest granica bezpiecznego i niezagrażającego odczuwania trudnych stanów emocjonalnych.
Zmiany w okresie adolescencji
Dojrzewanie to czas wielu przemian – biologicznych, emocjonalnych i psychicznych, które dotykają młodego człowieka. Zmiany, jakie zachodzą w dziecku, podyktowane chociażby przez gospodarkę hormonalną, "wymuszają" zmiany w innych obszarach życia. Tempo tych zmian bywa często zawrotne, tak, że niekoniecznie jedna płaszczyzna zmian nadąża za drugą, co wprowadza chaos i dezorganizację zarówno w życiu dziecka, jak i w życiu całej rodziny. To właśnie wtedy zdarzają się pierwsze eksperymenty z alkoholem, papierosami itp.
Co się dzieje z ciałem nastolatka?
W adolescencji oprócz licznych zawirowań wokół życia emocjonalnego, wiele problemów skupia się wokół ciała. Zamiany w ciele wiążą się z budzącą się seksualnością, która z jednej strony konfrontuje z pragnieniami, a z drugiej z ograniczeniami wieku adolescenta, co może powodować poważny konflikt w życiu młodego człowieka.
Koncentrowanie się adolescenta na problemach związanych z ciałem przejawia się nierzadko w posiadaniu zniekształconego obrazu własnego ciała, któremu towarzyszy nienawiść lub wstyd. Stąd też biorą się drakońskie diety, spędzanie wielu godzin przed lustrem czy też silna potrzebna wyróżniania się przez strój czy makijaż. "W odróżnieniu do pacjenta dziecięcego lub dorosłego, adolescent doświadcza swojego ciała jako czegoś, co nieustannie naraża go na bolesne i przerażające fantazje i emocje." ( "Załamania rozwojowe", M. Laufer, M. E. Laufer).
Bardzo trudną kwestią dla rodziców związaną z problematyką ciała w adolescencji są samookaleczenia, które są ewidentnym wyrazem napięcia, jakie skupia się wokół ciała.
Rodzina i grupa rówieśnicza nastolatka
Adolescencja to okres, kiedy stopniowo maleje wpływ rodziny na zachowanie młodzieży, co może wiązać się z narastaniem konfliktów między dziećmi a rodzicami oraz nieustającą "walką" jak daleko i co może młody człowiek, a do czego ma się dostosować. Potrzebuje samodzielności, która pozwala mu określać kim chce się stać, ale i konfrontować z odpowiedzialnością za własne decyzje. Z drugiej strony odczuwa ciężar stawiania się dorosłym i często nie wie jak daleko odejść od rodziców, żeby było bezpiecznie, czasem nieświadomie "zaprasza" rodziców różnymi sposobami do tego, aby sami stawiali granice.
Wraz z osłabieniem relacji rodzic – dziecko wzrasta autorytet grupy rówieśniczej, gdzie ważności nabierają takie same ubrania, muzyka, styl życia, co stanowi wyznacznik poczucie atrakcyjności.
Kiedy terapia dla nastolatka?
Specyfika okresu dojrzewania polega na tym, że czasem trudno odróżnić zachowania przynależne do tego okresu od poważnych problemów, dlatego warto skonsultować niepokojące kwestie ze specjalistą.
Niepokojące sygnały, które wymagają konsultacji z specjalistą:
- obniżenie nastroju - depresja, ogólne wycofanie
- zachowania autodestrukcyjne – samookaleczanie, nadmierne picie alkoholu, częste wagarowanie
- zaburzenia odżywiania – anoreksja, bulimia
- problemy emocjonalne - lęk, nieśmiałość, brak kontroli nad złością
- trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami
- trudności z adaptacją do nowych warunków
- uzależnienie od gier, Internetu